Trátase dunha norma penal en branco que precisa ser integrada por medio do reenvío á normativa administrativa.

3.1 Reformas

Dende a entrada en vigor do Código penal de 1995, efectuáronse dúas reformas do artigo 333, que afectaron, exclusivamente, á pena a impoñer.

• A primeira reforma deste artigo, favorable para o acusado, foi operada pola Lei orgánica 15/2003, do 25 de novembro. Esta reforma supuxo unha rebaixa no límite inferior da pena de prisión que impoñer, de seis a catro meses. A nova regulación entrou en vigor o día 1 de outubro de 2004.

  Esta mesma reforma asenta a denominación do capítulo no que está integrado o artigo 333 como «Dos delitos relativos á protección da flora, fauna e animais domésticos».

• A reforma do Código penal, operada por mor da Lei orgánica 5/2010, do 22 de xuño, (en vigor dende o 23 de decembro do 2010) introduciu a imposición imperativa (“en todo caso”) da pena de inhabilitación especial para profesión ou oficio por tempo de un a tres anos.

Con anterioridade á citada reforma, os xuíces tamén podían impor a pena de inhabilitación para profesión ou oficio como unha pena accesoria, consonte o artigo 56.1.3o do CP. Pero, a diferenza da situación actual, tratábase dunha pena de imposición potestativa, coa limitación de duración establecida para as penas accesorias e que só podía ser aplicada cando se impuña a pena de prisión. Non cabía a súa aplicación cando a pena principal era a de multa.

A razón da imposición obrigatoria da pena de inhabilitación aos autores dun delito de introdución ou liberación de especies non autóctonas non aparece xustificada polo lexislador na exposición de motivos da Lei orgánica 5/2010. O carácter imperativo da imposición da pena de inhabilitación especial para cargo ou oficio é criticada de forma unánime pola doutrina, por ser contraria ao principio de proporcionalidade.

3.2 Ben xurídico protexido

Non existe unanimidade doutrinal ao respecto do ben xurídico protexido no artigo 333 do Código penal. A maioría da doutrina coincide en que o ben xurídico protexido é o medio ambiente, ben que na súa faceta relativa á flora e á fauna, ou, para ser mais exactos, a determinadas especies de flora e fauna, as especies autóctonas. Para outros autores o ben xurídico protexido é a biodiversidade ou tamén o equilibrio biolóxico.

A razón de ser da norma é a de garantir a conservación, o desenvolvemento e a pureza xenética das especies autóctonas e a de protexer o equilibrio biolóxico, evitando casos de depredación, competencia polo alimento e o territorio e, sobre todo, transmisión de enfermidades que poidan levar á extinción destas especies.

3.3 Tipo de delito

Considerando o suxeito activo do delito, estamos ante un delito dos denominados comúns. Non se esixe unha especial cualificación no suxeito. Calquera persoa pode ser o suxeito activo deste delito.

Atendendo ás formas de culpabilidade, o delito penado no artigo 333 do Código penal é un delito doloso. Non cabe a súa comisión por imprudencia.

3.4 Acción típica

A acción tipificada no artigo 333 do Código penal consiste na introdución ou liberación especies de flora ou fauna non autóctonas.

3.5 Penalidade

Recóllese no artigo 333 do Código penal a imposición alternativa das penas de prisión ou multa e a imposición obrigatoria da pena de inhabilitación especial para profesión ou oficio.

3.5.1 Pena de prisión: de catro meses a dous anos.

Polo tanto, no suposto básico, cabe a suspensión da pena imposta sempre que se tratase de un delincuente primario e se teñan satisfeito as responsabilidades civís (ou se decrete a imposibilidade de facer fronte a estas). A dita suspensión da pena de prisión non opera automaticamente, ten que concederse atendendo á perigosidade criminal do suxeito e á existencia doutros procedementos penais contra el.

3.5.2 Pena de multa: cunha extensión de oito a vinte e catro meses.

A pena de multa consiste na imposición dunha sanción pecuniaria. Segue o Código penal neste artigo o sistema denominado de días-multa. A duración da pena multiplícase por unha cota diaria que ten en consideración a situación económica do reo, deducida do seu patrimonio, ingresos, obrigas, cargas familiares e demais circunstancias persoais.

A cota diaria aplicable oscila entre un mínimo de dous euros e un máximo de vinte e catro.

A pena de multa ten evidentes vantaxes fronte á pena de prisión. En principio non afecta a liberdade das persoas (hai que facer unha matización, xa que hai que considerar a posibilidade da responsabilidade persoal subsidiaria en caso de non pagamento), non é prexudicial para a resocialización dos condenados e non supón un gasto para a Administración, senón todo o contrario, supón un ingreso.

3.5.3 Inhabilitación especial para profesión ou oficio por tempo de un a tres anos: cabe reiterar o xa sinalado respecto da obrigatoriedade de imposición desta pena.

3.6 Disposicións do Código penal que afectan a todos os delitos relativos á ordenación do territorio e o urbanismo e á protección do patrimonio histórico e do medio ambiente.

O Código penal prevé, nos seus artigos 338 a 340, tres disposicións de aplicación común aos delitos comprendidos no se título XVI, do libro segundo (delitos relativos á ordenación do territorio e o urbanismo, á protección do patrimonio histórico e do medio ambiente). Son as seguintes:

3.6.1 Tipo cualificado no caso de que a conduta realizada afecte a un espazo natural protexido.

O artigo 338 do Código penal establece que, se a conduta perpetrada afecta algún espazo natural protexido, imporanse as penas superiores en grao ás previstas no tipo básico.

Polo tanto, nos casos de introdución ou liberación de especies de flora ou fauna non autóctona, contravindo as leis ou disposicións de carácter xeral protectoras das especies de flora ou fauna, nos que se prexudique o equilibrio biolóxico dun espazo natural protexido, as penas impoñibles serían as de prisión de dous anos e un día a tres anos ou multa de vinte e catro meses e un día a trinta e seis meses e, en todo caso, inhabilitación especial para profesión ou oficio por tempo de tres anos e un día a catro anos e medio.

3.6.2 Tipo privilexiado: Reparación voluntaria do dano.

No caso de que o culpable dos feitos procedese voluntariamente á reparación do dano causado, os xuíces e tribunais imporán a pena inferior en grao á prevista para o tipo básico. Así se estipula no artigo 340 do Código penal.

Polo tanto, nun suposto de comisión dun delito de introdución ou liberación de especies exóticas invasoras no que o autor procedese, de xeito voluntario, á reparación do dano causado, as penas impoñibles serían as de prisión de dous meses a tres meses e vinte e nove días ou multa de catro a sete meses e vinte e nove días e, en todo caso, inhabilitación especial para profesión ou oficio por tempo de seis a once meses e vinte e nove días.

Consonte o artigo 71 do Código penal, no caso de que a pena que se impoña na sentenza sexa de prisión inferior a tres meses, esta pena será substituída (sen prexuízo de que proceda a suspensión da execución da pena de prisión) por multa, traballos en beneficio da comunidade ou localización permanente. Cada día de prisión se substituirá por unha xornada de traballo ou por un día de localización permanente ou por dúas cotas de multa.

3.6.3 A restauración do equilibrio ecolóxico perturbado.

O artigo 339 do Código penal decreta que os xuíces e tribunais ordenarán a adopción, á custa do autor do feito, das medidas necesarias encamiñadas a restaurar o equilibrio ecolóxico perturbado, así como de calquera outra medida preventiva necesaria para a protección dos bens.

Trátase dunha medida de imposición obrigatoria. Con anterioridade á reforma operada pola Lei orgánica 5/2010, do 22 de xuño, a imposición por parte do xuíz de medidas de restauración do equilibrio ecolóxico perturbado tiña un carácter simplemente potestativo.